Tirada Akhristayaasha Boloogga

Thursday, November 23, 2017

Waa Lagu Addoonsan Haddii Aad Yeesho!


Taariikh-ahaan adoonsigu waa wax soo jiray. Oraahdii caanka ahayd ee Maalik binu Nebina waa tii ay ahayd: "Adoonsigu waa wax soo jiray, qofkii oggolaadana waa la gumaystaa". Dadka madow ayaa caan ku ah in la gumausto. Intii aan Nebiga (SCW) Eebbe soo dirina, dadka madow waxay ku jireen adoonsi. Waxaynu tusaale u soo qaadan karnaa asxaabigii modoobaa ee Bilaal Eebbe raalli-ha-ka-noqdee oo intii aanay diintu soo degin ahaa adoon.


Haddaba si qofka loo gumaysto waa in xurmo-nafeedka laga dilaa, si u oggolaado in lagu shaqaysto una adeeco mudanihiisa. Balse dadka qaar baa diiday inay adoon u noqdaan dad iyagoo kale ah. Waxaa dadkaa kamid ahaa Frederick Douglass iyo Rosa park.


Frederick Douglass oo ahaa nin madow waxa uu ku noolaa Maryland. Maryland waxaa ka jiray sharci ah in qof adoonka ah uu lamid yahay hantida caadiga. Douglass markiiba waxa uu ka soo horjeedsaday inuu adoon u noqdo qof kale. Waxaa jiray nin loo gayn jiray qofka adoonka ah ee la iibsado si ugu sameeyo tijaabo, waxaana la oran jiray Eddie. Eddie waxaa loo geeyey Frederick Douglass waxuunna garaacyey muddo lix bilood ah subax walba. Markii laga quustayna ninkii lahaa dib ayuu isaga iibiyey, Frederick Douglass waxa laga qoray xigmadda ah: "Haddii aadan si sharafi ku jirto u noolaan karin si sharafi ku jirto u dhimo".


Hawaynadii la oran jiray Rosa park waxay ahayd haweynadii badashay sharci yaalay oo ahaa in dadka madowga ahi ay basaska fariistaan xaga danbe, xaga horena waxaa iska lahaa dadka cadaanka. Rosa Park ayaa baska soo fuushay maalin, waxayna fariisatay dhanka hore ee baska, wadihii gaariga baa ku yiri: "Dhanka danbe aad marwo", markii ay waydiisay sababta uu xaga hore ugu diidayna waa iska cadayd oo waxa weeye waxaad tahay qof madow.


Rosa Park waa diiday, dadkii madowga ahaana waa kaceen jeer ah ku guulaysteen inay beddelaan sharcigaa dhigayey in baska dadna xaga hore la saaro [cadaanka] dadna dhanka danbe ay aadaan [madowga]. Abwaan Dhoodaan baa isna yiri: "Naftu inay maqnaatiyo inay mahad ku noolaato, maaweelis weeyaan haddii mid u dhexeeyaaye".






W.Q.: Maxamed C. Maxamed - Guutaale
Hargeysa, Soomaalilaan


No comments:

Post a Comment